Sâu vẽ bùa (Phyllocnistis citrella Stainton) là một loài gây hại quan trọng trên các vườn cây có múi, đặc biệt là giai đoạn cây còn nhỏ. Xuất phát từ Đông Nam Á, loài sâu này hiện đã phân bố ở nhiều nước trong vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới. Ký chủ chính của sâu vẽ bùa là họ cây có múi – Rutaceae, và nó cũng tấn công măng cụt và một số cây trồng khác.
1/ Sâu vẽ bùa là gì?
- Vòng đời của sâu vẽ bùa bao gồm bốn giai đoạn sống: trứng, sâu non, nhộng và thành trùng. Toàn bộ quá trình này kéo dài từ 18-27 ngày.
- Thành trùng là loài bướm đêm nhỏ, dài chưa đến 2 mm, sải cánh khoảng 4 mm. Chúng có cánh trước màu trắng bạc với ánh kim, kèm theo các mảng màu nâu và trắng, và có một đốm đen rõ rệt trên mỗi đầu cánh. Bướm đêm hoạt động mạnh vào buổi tối và ban đêm, trốn cả ngày ở mặt dưới của lá.
- Con cái của loài bướm phát ra một pheromone giới tính để thu hút con đực và đẻ trứng đơn lẻ ở mặt dưới của lá, đặc biệt là trên lá chét mới xuất hiện và dọc theo đỉnh sinh trưởng của cây. Thành trùng không gây hại cho cây và chỉ sống được từ 7-14 ngày.
- Trứng của sâu vẽ bùa hình bầu dục, kích thước 0,3-0,4 mm, mới đẻ trong suốt và gần nở có màu trắng vàng. Một con cái có thể đẻ từ 40-50 trứng và thời gian trứng nở khoảng 4-5 ngày.
- Ấu trùng của sâu vẽ bùa mình dẹp, không chân, khi mới nở dài 0,5 mm và có màu xanh nhạt, sau đó tăng dần đến 4 mm và có màu vàng nhạt. Các ấu trùng ngay sau khi xuất hiện bắt đầu ăn lá và tạo ra các điểm đường hầm nhỏ ban đầu gần như không nhìn thấy được. Khi ấu trùng lớn lên, đường hầm sẽ trở nên dễ nhận thấy hơn. Thời gian phát triển của ấu trùng từ 7-12 ngày tùy vào điều kiện môi trường.
- Sau khi ấu trùng hoàn thành giai đoạn phát triển, chúng sẽ chui ra khỏi đường hầm dưới lá và cuộn mép lá lên trên, làm cho lá bị quăn lại. Bên trong mép lá cuộn tròn đó, ấu trùng sẽ tiến hóa thành nhộng. Nhộng dài khoảng 2 mm, màu vàng nâu, có hai bên thân mỗi đốt có một u lồi. Giai đoạn nhộng kéo dài từ 7-10 ngày.
Có thể bạn quan tâm: Có nên mua tủ lạnh Samsung không?
2/ Biện pháp phòng trừ sâu vẽ bùa:
Biện pháp canh tác:
- Chăm sóc cây cho sinh trưởng tốt, tỉa cành, tạo tán, và bón thúc cho đọt non ra tập trung, giúp hạn chế sự phá hại của sâu vẽ bùa. Sâu sẽ không thể gây hại cho cây khi lá phát triển cứng cáp.
- Tránh bón phân đạm vào những thời điểm trong năm khi mật độ sâu vẽ bùa cao và chúng đang phát triển mạnh, để hạn chế sự tấn công và gây hại nặng.
- Thu dọn lá rụng trong vườn và đốt bỏ, giúp giảm nguồn sâu vẽ bùa. Cắt bỏ các chồi lá bị sâu để tiêu diệt sâu trong trường hợp sâu hại nặng.
- Loại bỏ các chồi non và chồi mọc từ thân cây bên dưới gốc ghép (nếu vườn trồng cây nhân giống bằng phương pháp ghép), vì chúng là nguồn thức ăn của sâu vẽ bùa và sẽ không tạo ra trái mong muốn.
Biện pháp sinh học:
Bảo vệ các loài thiên địch tự nhiên trong vườn như Kiến vàng, các loài ong kí sinh,… để hạn chế mật số sâu vẽ bùa. Thiên địch này có thể giúp kiểm soát tốt số lượng sâu vẽ bùa.
Sử dụng một số thuốc có hoạt chất sinh học an toàn với thiên địch, chẳng hạn như Abamectin và dầu khoáng, để hạn chế sự phát triển của sâu vẽ bùa.
Biện pháp hóa học:
Khi mật số sâu vẽ bùa cao và thiên địch ít, có thể sử dụng một số thuốc trị sâu vẽ bùa được phép sử dụng có các hoạt chất như Abamectin, Azadirachtin, Clothianidin. Việc phun thuốc nên tuân thủ liều lượng khuyến cáo của nhà sản xuất và phun lại lần 2 cách 7-10 ngày.
Nên phun thuốc hoặc dầu khoáng ngay khi chồi mới nảy dài khoảng 2-4cm để đạt hiệu quả tốt nhất trong việc tiêu diệt sâu vẽ bùa.
3/ Top 3 thuốc đặc trị sâu vẽ bùa
Thuốc ngăn ngừa sâu vẽ bùa Akido 20WP – Hiệu quả vượt trội từ lần đầu tiên
Thuốc Akido 20WP là sự pha trộn hoàn hảo giữa Abamectin và vi khuẩn Bacillus thuringiensis var.kurstaki. Đây là một sản phẩm không thể chối bỏ với khả năng tác động rộng, hiệu quả trong việc tiêu diệt các loài sâu bọ gây hại cây, đặc biệt là sâu vẽ bùa.
Khi sử dụng, thành phần trong thuốc được thẩm thấu sâu vào hệ thần kinh của sâu vẽ bùa. Sau khi ăn thức ăn đã pha thuốc, sâu sẽ ngừng ăn và chết sau 1-3 ngày. Điểm đặc biệt của loại thuốc bảo vệ thực vật này là không ảnh hưởng đến môi trường, không làm tổn hại chất lượng cây trồng hay thiên địch tự nhiên.
Tương tự như Melia 0.2EC, thuốc Akido 20WP cũng được pha chung với nước khoảng 400 – 500 lít/ha. Đồng thời, nên tiến hành phun thuốc khi sâu còn ở tuổi nhỏ.
Thuốc Mectinsuper 37EC – Thuốc trừ sâu vẽ bùa trên cây
Thuốc Mectinsuper 37EC được chế tạo từ hỗn hợp chất Abamectin và Azadirachtin, chiết xuất từ cây neem. Đây là một loại thuốc trừ sâu sinh học có phổ rộng, hiệu quả tiêu diệt nhiều loài sâu gây hại cho cây trồng như sâu vẽ bùa, sâu tơ, bọ nhảy, và nhiều loài khác, đồng thời vẫn bảo vệ cây trồng an toàn. Đặc biệt, sản phẩm này không gây hại cho môi trường và hạn chế tối đa tác động đến thiên địch tự nhiên.
Thuốc Mectinsuper 37EC thích hợp sử dụng trên các vườn trồng rau và cây ăn trái. Cách dùng thuốc cũng rất đơn giản, chỉ cần pha cùng với lượng nước khoảng 400 – 500 lít/ha.
Thuốc Hoaneem 0.3EC – Ngăn ngừa sâu vẽ bùa
Thuốc Hoaneem 0.3EC chứa Azadirachtin, chiết xuất từ cây neem, là một sản phẩm đại diện trong nhóm trừ sâu thảo mộc. Do đó, nó rất lành tính và an toàn, không gây hại cho môi trường và con người.
Thuốc có tác dụng phổ rộng và hiệu quả trong việc ngăn ngừa nhiều loài sâu gây hại trên cây trồng như sâu vẽ bùa, sâu cuốn lá, nhện đỏ, sâu xanh da láng,… Điểm đáng chú ý là thuốc không gây tạo tính kháng của dịch hại.
Ngoài ra, thuốc còn có tác dụng xua đuổi côn trùng, ngăn không cho chúng lột xác và đẻ trứng.
Thuốc Newmectin 0.2ME – Trừ sâu vẽ bùa hiệu quả
Thuốc Newmectin 0.2ME được chế tạo từ chất Emamectin benzoate, là một sản phẩm đại diện của phân loại thuốc trừ sâu sinh học thế hệ mới. Nó có khả năng tiêu diệt cả trứng và ấu trùng một cách triệt để.
Khi thuốc bắt đầu thẩm thấu vào cơ thể sâu vẽ bùa, chúng sẽ bị khóa miệng, cơ quan sinh sản và chết nhanh chóng. Điểm đặc biệt của loại thuốc này là tốc độ độc benzoate emamectin sẽ được cải thiện rất nhiều khi nhiệt độ vượt qua 25 độ C, thậm chí có thể lên đến 1000 lần. Điều này giúp thuốc hiệu quả hơn khi sử dụng trong những ngày thời tiết nắng nóng, điều mà các loại thuốc khác chứa chất abamectin thường bị hạn chế.
